W jaki sposób zaksięgować hipotetyczne odsetki
Zgodnie z art. 15cb. 1. Ustawy z 15 lutego 1992 r o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U z 2023 poz. 2805 ze zm.) w spółce za koszt uzyskania przychodów uznaje się również kwotę odpowiadającą iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty:
1) dopłaty wniesionej do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach lub
2) zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki.
Koszt, o którym mowa w ust. 1, przysługuje w roku wniesienia dopłaty lub podwyższenia kapitału rezerwowego lub zapasowego oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio po sobie następujących latach podatkowych. Przy czym zgodnie z aktualnym stanowiskiem organów podatkowych w celu ustalenia wysokości odsetek hipotetycznych podlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w spółce należy stosować stopę referencyjną obowiązującą w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym rozpoznano koszt podatkowy.
Takie stanowisko potwierdza m.in. interpretacja indywidualna (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.39.2023.1.BJ) z 23 marca 2023 roku wydana przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Fragment uzasadnienia interpretacji: „(…) Brzmienie art. 15cb ust. 1 ustawy o CIT wskazuje przy tym, że wysokość kosztów z tytułu hipotetycznych odsetek powinna być ustalana przy zastosowaniu stopy referencyjnej NBP obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy (rok rozpoznania kosztu podatkowego).
Z przepisu nie wynika bowiem, że raz ustalona wartość oprocentowania (tj. w oparciu o stopę referencyjną obowiązującą w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok wniesienia dopłaty bądź przekazania zysku na odpowiedni kapitał) powinna być stosowana w całym okresie odliczenia.
Z tego też względu zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w każdym z trzech lat podatkowych może podlegać kwota odpowiadającej iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty zysku za rok obrotowy, przy czym dla wyliczenia wysokości kosztu za rok podatkowy, zgodny z rokiem kalendarzowym, kończący się 31 grudnia 2022 r., wartość stopy referencyjnej będzie stanowiła 0,1% stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej 31 grudnia 2021 r., natomiast dla wyliczenia wysokości kosztu za rok podatkowy kończący się 31 grudnia 2023 r. należy uwzględnić stopę referencyjną wg stanu na 30 grudnia 2022 r. (31 grudnia 2022 r. nie był dniem roboczym), zaś dla wyliczenia wysokości kosztu za rok podatkowy kończący się 31 grudnia 2024 r. wartość stopy referencyjnej będzie właściwa i ogłoszona przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy, tj. roku poprzedzającego rok podatkowy, tj. na dzień 29 grudnia 2023 r. (31 grudnia 2023 r. nie będzie dniem roboczym)”.
Zgodnie z art. 15cb ust 3 ustawy o CIT łączna kwota kosztów uzyskania przychodów odliczona w roku podatkowym z tytułów wymienionych w ust. 1 nie może przekroczyć kwoty 250.000 zł.
Koszty z tytułu hipotetycznych odsetek są jedynie kosztami w rozumieniu podatkowym. Nie ma możliwości ujęcia ich w księgach rachunkowych ponieważ nie spełniają definicji z art. 3 ust 1 pkt 31 ustawy z 29 września 1994 r o rachunkowości. Nie będzie tu ani uszczuplenia aktywów ani zwiększenia zobowiązań. Należy je zatem ująć pozabilansowo i statystycznie uwzględnić w rachunku podatkowym
Doliczenie to dokonuje się w każdym roku począwszy od tego w którym zysk przeznaczono na zwiększenie kapitału zapasowego . Czyli tu po raz pierwszy w 2023 r a potem 2024 i 2025 jako skutek przeznaczenia zysku na kapitał w 2023 r
Z racji iż te odsetki nie wpływają na bilans i rachunek zysków i strat to ich tam nie pokazujemy. Bedzie oczywiście odpowiednio niższe zobowiązanie podatkowe bo podstawa CIT będzie pomniejszona o te kwoty
W nocie podatkowej należy pokazać wartość odsetek – jest to różnica trwała w każdym roku odrębnie – koszty które są kosztami podatkowymi a nie rachunkowymi. Z racji i jest to zdarzenie podatkowe to nie ma obowiązku ujmowania ich w polityce rachunkowości
Załącznik nr 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.).