Pamiętaj, że do 30 września pracodawca musi udzielić pracownikom zaległego urlopu

Pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Urlop powinien być udzielany zgodnie z planem urlopów, który podaje się do wiadomości pracowników w sposób przyjęty w danej jednostce. Taki plan pracodawca układa, biorąc pod uwagę wnioski pracowników, i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Zasada ta dotyczy również zaległego urlopu wypoczynkowego. Planem urlopów nie obejmuje się jednak części urlopu udzielanego pracownikowi na żądanie.

Nawet jeśli pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu za 2021 r. w obowiązkowym terminie, to nie straci do niego prawa. Urlopy, tak jak inne uprawnienia, świadczenia ze stosunku pracy, przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym stały się wymagalne.

Pracownik nie może samowolnie rozpocząć urlopu, choćby miał się przedawnić lub choćby miał upłynąć termin, do którego powinien być udzielony (koniec września kolejnego roku). Natomiast z punktu widzenia pracodawcy, w świetle wyroku SN z 24 stycznia 2006 r. (sygn. akt I PK 124/05), pracodawca może przymusowo skierować pracownika na urlop.

Jest on zobligowany do udzielenia pracownikowi wypoczynku w określonym ustawowo wymiarze i terminie, a zatrudniony nie może zrzec się prawa do niego i odmówić wykorzystania urlopu udzielonego zgodnie z przepisami. Dlatego więc, w razie uchylania się pracownika od wykorzystania zaległego urlopu, pracodawca może na piśmie wskazać termin urlopowania i wręczyć go pracownikowi.

Dla pracownika jest to obligujące i nawet jeśli i tak pojawi się w pracy, pracodawca może go do niej nie dopuścić. Jeśli pracownik uporczywie odmawia przejścia na urlop lub odwleka jego rozpoczęcie, pracodawca może go ukarać nakładając karę porządkową (upomnienia lub nagany) w ramach nieprzestrzegania ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy.

Na podstawie nadal obowiązującego art. 15gc ustawy antycovidowej w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu. Pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać.

Dopiero gdyby pracownik odmawiał wykonania tego obowiązku (np. stawiał się w pracy mimo otrzymania wyraźnego polecenia korzystania z urlopu), można wyciągać wobec niego konsekwencje (np. kary porządkowe, a w skrajnych przypadkach nawet rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia). Wówczas bowiem pracownik – wbrew wyraźnemu poleceniu pracodawcy – wykonuje pracę na urlopie.