Polski Ład: Wyliczamy wynagrodzenie osoby współpracującej z przedsiębiorcą

Problem: Proszę o podanie wyliczenia obciążeń podatkowo-składowych od 1 stycznia 2022 r. (Polski Ład) dla osoby współpracującej z przedsiębiorcą (mąż), która jest zatrudniona u współmałżonka prowadzącego działalność gospodarczą na umowę o pracę i ma przyznane wynagrodzenie 6.000 zł brutto.

Rozwiązanie: Osoba współpracująca podlega ubezpieczeniom w ZUS na analogicznych zasadach jak osoba prowadząca działalność gospodarczą, a więc obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, wypadkowemu, zdrowotnemu, a chorobowemu dobrowolnie. Podstawą wymiaru składek społecznych jest zadeklarowana kwota, ale nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, na dany rok kalendarzowy.

W 2022 r. najniższa podstawa składek społecznych wynosi 3.553,20 zł. Za miesiące styczeń - grudzień 2022 r. składka na ubezpieczenia społeczne nie może być niższa od kwoty:

• 693,58 zł  (tj. 19,52%) - na ubezpieczenie emerytalne,
• 284,26 zł  (tj. 8%) - na ubezpieczenia rentowe,
• 87,05 zł  (tj. 2,45%) - na ubezpieczenie chorobowe (dobrowolnie)
• składka wypadkowa jest zróżnicowana i każdy samodzielnie ustala stopę procentową tego ubezpieczenia.

Z kolei od 1 stycznia 2022 r. składka zdrowotna osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą jest naliczana w wysokości 9% od podstawy wymiaru stanowiącej kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do 31 grudnia danego roku kalendarzowego.

Zatem, aby obliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. trzeba jeszcze poczekać na dane z GUS odnośnie wynagrodzenia w IV kwartale 2021 r. Kwota będzie znana 21 stycznia 2022 r.

Podatkowo, osoba współpracująca zatrudniona na umowę o pracę osiąga przychody ze stosunku pracy i pracodawca pobiera zaliczki tak jak u innych pracowników, ale z jednym wyjątkiem.

Od 1 stycznia 2022 r. zaliczki miesięczne ze stosunku pracy za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:

1) za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali (120.000 zł) - 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;

2) za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali;

3) za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 - 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Za dochód uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 ustawy o PIT, oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 (250 zł lub 300 zł) albo 3 lub w ust. 9 pkt 1-3 (50% - twórcze) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie należy tu odliczać składek społecznych, ponieważ płatnik ich nie potrąca z dochodu osoby współpracującej (składki te w całości finansuje współmałżonek jako osoba prowadząca działalność).

Dalej, co ważne, za miesiące, w których podatnik uzyskał w tym zakładzie pracy przychody ze stosunku pracy w wysokości wynoszącej od 5.701 zł do 11.141 zł, które podlegają opodatkowaniu według progresji (skali podatkowej), płatnik pomniejsza dochód o kwotę ulgi dla pracowników, w wysokości obliczonej według wzoru:

1) (A × 6,68% - 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5.701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł,

2) [A × (-7,35%) + 819,08 zł] ÷ 0,17, dla A wyższego od 8.549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11.141 zł

- w którym A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu zgodnie z tabelą skali podatkowej (zasady ogólne).

Zaliczkę obliczoną w powyższy sposób zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru (PIT-2), w którym stwierdzi, że:

1) nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;

2) nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;

3) nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 (działalność gospodarcza);

4) nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;

5) ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

Od wynagrodzenia brutto należy potrącić jedynie zaliczkę na podatek obliczoną w wyżej podany sposób.

Przy kwocie 6.000 zł ulga wynosi 119,41 zł:

(6.000 zł × 6,68% - 380,50 zł) ÷ 0,17 = 119,41 zł

Obliczenie zaliczki na podatek przy założeniu, że zostanie złożony PIT-2 oraz koszty wynoszą 250 zł:

6.000 zł - 250 zł - 119,41 zł = 5.631 zł - podstawa opodatkowania;

(5.631 zł x 17%) - 425 zł = 532 zł - zaliczka na podatek do US;

6.000 zł - 532 zł = 5.468 zł - wynagrodzenie do wypłaty.