Jak wyliczyć podstawę odprawy dla zwalnianych pracowników

Mariusz Pigulski

Autor: Mariusz Pigulski

Dodano: 15 grudnia 2020
mężczyzna z pudełkiem idzie po schodach

W związku ze zwolnieniami grupowymi w zakładzie zostało zwolnionych kilku pracowników. Wypowiedzenia 3-miesięczne otrzymali w lipcu, w związku z czym umowy zostały rozwiązane 31 października. Czy wyliczając wysokość odprawy, powinniśmy ująć wynagrodzenia z trzech miesięcy poprzedzających wręczenie wypowiedzenia (czyli kwiecień – czerwiec), czy licząc trzy miesiące od momentu wypłaty odprawy (lipiec – wrzesień)?

Wyznaczając podstawę odprawy, o której mowa w przedstawionym problemie, należy uwzględnić:

  • składniki wynagrodzenia określone w stałej stawce miesięcznej – w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy,
  • składniki zmienne za okresy nie dłuższe niż miesiąc – w przeciętnej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc uzyskania uprawnienia do odprawy, a więc w opisanej sytuacji chodzi o okres od lipca do września.

Odprawa należna na podstawie ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników wynosi:

  • jednomiesięczne wynagrodzenie, przy stażu zakładowym krótszym niż 2 lata,
  • dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli staż wynosi od 2 do 8 lat,
  • trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli staż zakładowy wynosi ponad 8 lat.

Wysokość odprawy jest ograniczona ustawowo do 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Ustalanie podstawy odprawy

Omawiane świadczenie ustala się według reguł obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Oznacza to, że wyznaczając jego podstawę, trzeba uwzględniać zarówno składniki o charakterze stałym, jak i zmiennym, zgodnie z następującymi regułami:

  • składniki wynagrodzenia określone w stałej stawce miesięcznej – w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy,
  • składniki zmienne za okresy nie dłuższe niż miesiąc (np. miesięczne premie regulaminowe, wynagrodzenie za dyżur) – w przeciętnej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc uzyskania uprawnienia do odprawy (bez względu na okres, za jaki składniki te przysługują),
  • składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż miesiąc (np. premie kwartalne, półroczne) – w średniej wysokości wypłaconej w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy (bez względu na okres, za jaki składniki te przysługują).

Dodajmy w tym miejscu, że od 24 czerwca 2020 r. obowiązuje nowy przepis art. 15gd ustawy antykryzysowej, który został wprowadzony w ramach tzw. tarczy 4.0.

Możliwe ograniczenia wysokości odpraw

Zgodnie z nim, na czas stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, wprowadzonego w związku z koronawirusem, pracodawca w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy ma prawo – po spełnieniu określonych warunków – ograniczyć wysokość odpraw, odszkodowań lub innych świadczeń pieniężnych należnych w związku z rozwiązaniem umowy o pracę – do poziomu 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (a więc do poziomu 26.000 zł w 2020 r.).

Podstawa prawna:
  • Art. 1, art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1969 ze zm.).
  • Art. 15g ust. 9, art. 15gb ust. 2, art. 15gd ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1842).
  • § 6, § 14–17 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.).
Autor: Mariusz Pigulski

Nr 253 Kwiecień/maj 2024

Nr 253 Kwiecień/maj 2024
Dostępny w wersji elektronicznej