Fundacja rodzinna receptą na problemy z sukcesją rodzinnych firm

Firmy rodzinne są znaczącym elementem polskiej gospodarki – stanowią 90% wszystkich przedsiębiorstw. Przychody 100 największych firm rodzinnych w 2021 r. to 260,5 mld zł. 100 największych firm rodzinnych zatrudnia 261 tys. osób. Pokolenie przedsiębiorców rozpoczynających działalność gospodarczą w latach 90. XX wieku stoi przed wyzwaniem przekazania firmy następcom, co może dotyczyć nawet 57% firm rodzinnych. Tylko 8,1% dzieci przedsiębiorców deklaruje chęć poprowadzenia firmy swoich rodziców.

Jak wyjaśnia minister rozwoju i technologii Waldemar Buda, z fundacji rodzinnej korzystają największe światowe i europejskie firmy rodzinne. Czas na polskie przedsiębiorstwa. Wspólnie z parterami społecznymi, w tym przedsiębiorcami przygotowaliśmy rozwiązania, które pozwolą planować sukcesję w perspektywie wielopokoleniowej

Przykład: Pani Ewa jest akcjonariuszem i wspólnikiem kilku spółek, posiada nieruchomości, ruchomości, gotówkę i dzieła sztuki. Ma męża i troje dzieci. Po śmierci pani Ewy wszystko dziedziczą mąż i dzieci w równych częściach. Spadkobiercy mogą być w konflikcie lub mieć różne wizje zarządzania spadkiem i jego podziałem, mogą nie być zainteresowani przejęciem firmy lub dóbr albo ich podział może trwać latami.

Z kolei przedsiębiorcy, którzy chcą zabezpieczyć losy firmy planują sukcesję najczęściej przy pomocy spółek kapitałowych i funduszy inwestycyjnych lub tworzą tzw. konstytucje rodzinne, które pozwalają przeprowadzić sukcesję tylko w jedynym pokoleniu. Polscy przedsiębiorcy przenoszą też swoje majątki do podobnych fundacji zagranicznych.

Nowe zasady pozwolą na przekazanie firmy i majątku rodzinnego fundacji rodzinnej, która będzie nimi profesjonalnie zarządzać oraz realizować plan fundatora, a zyski przekazywać na rozwój firmy i na prywatne potrzeby członków jego rodziny lub innych uprawnionych osób. Skorzysta na tym firma, jej udziałowcy, pracownicy, a w konsekwencji polska gospodarka – wskazał minister.

Zalety fundacji rodzinnej:

• możliwość wycofania się fundatora (przedsiębiorcy) z aktywnego prowadzenia biznesu, bez utraty dochodów,
• finansowe zabezpieczenie członków rodziny,
• oddzielenie spraw biznesowych i rodzinnych,
• utrzymanie majątku w jednych rękach i ochrona majątku,
• efektywne zarządzanie majątkiem i jego pomnażanie,
• planowanie sukcesji w perspektywie wielu pokoleń.

By móc założyć fundację rodzinną konieczne będzie złożenie przez fundatora oświadczenia o powołaniu fundacji przed notariuszem albo sporządzenie testamentu z takim oświadczeniem. Kolejnymi krokami będzie sporządzenie statutu, przekazanie majątku na fundusz założycielski oraz wpisanie fundacji do prowadzonego przez sąd rejestru fundacji rodzinnych.

Projekt ustawy był konsultowany m.in. z Konfederacją Lewiatan, Business Centre Club, Instytutem Biznesu Rodzinnego, Stowarzyszeniem Inicjatywa Firm Rodzinnych, Family Business Network Poland i Fundacją Firm Rodzinnych. Wejście w życie nowych przepisów jest przewidywane na pierwszą połowę 2023 roku.