Przekazanie żywności jako darowizna dla Ukrainy – jakie skutki w podatku dochodowym i w VAT

Brak dowodu przekazania żywności do punktu Caritasu, może okazać się problematyczne, jeśli chodzi o zaliczenie wydatków do kosztów podatkowych.

Prawo do odliczenia przysługuje przede wszystkim w zakresie, w jakim towary i usługi nabywane przez podatników wykorzystywane są przez nich do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). W świetle tego przepisu jest kwestią sporną, czy podatnikom w opisanym przypadku przysługuje prawo do odliczenia przy nabywaniu towarów, jeżeli nabywają je w celu nieodpłatnego przekazania.

Według mnie należy uznać, że podatnikom w takich przypadkach przysługuje prawo do wyboru, czy przysługuje im prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabywaniu towarów i usług przeznaczonych do ich nieodpłatnego przekazania.

Zdaniem organów podatkowych nie (czego skutkiem jest brak opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazywania tych towarów). Jako przykład wskazać można interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z  29 sierpnia 2011 r. (nr IBPP1/443-1329/11/AW), czy interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 lutego 2014 r. (sygn. IPPP2/443-1279/13-4/KG).

Jako przykład wskazać można interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 29 sierpnia 2011 r. (nr IBPP1/443-1329/11/AW), interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 lutego 2014 r. (nr IPPP2/443-1279/13-4/KG) czy interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 lutego 2021 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.856.2020.4.AZ).

A zatem w świetle stanowiska reprezentowanego przez organy podatkowe w przedstawionej sytuacji przedsiębiorca nie jest uprawniony do odliczenia VAT z tytułu dokonanego zakupu żywności.

Na podstawie dodanego od 13 marca 2022 r. art. 52zf ust. 1 ustawy o PIT, możliwe jest zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kosztów wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy (o ile koszty te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne).  Takie możliwości daje specustawa ukraińska.

Z możliwości tej korzystać można w związku z przekazywaniem darowizn na rzecz:

1)    organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,

2)    jednostek samorządu terytorialnego,

3)    Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,

4)    podmiotów wykonujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.

Caritas należy do organizacji, o których mowa w pkt 1 powyższego wyliczenia. W konsekwencji koszty darowizn żywności przekazywane tej organizacji mogą być przez podatników zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Z treści pytania nie wynika, aby przedsiębiorca posiadał dowód przekazania przedmiotowej żywności do punktu Caritasu. Może to stanowić problem, jeżeli koszty zakupu żywności przedsiębiorca zdecyduje się zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.