Dokument aktualny
Zobacz inne wersje:

Uwaga! Kolejne zmiany w ustawie o dochodach JST

Dodano: 24 sierpnia 2022
zmiany w dochodach JST

Minister 24 sierpnia 2022 r. opublikował projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Nowelizacja na celu wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w realizacji ich zadań publicznych, z zakresu poprawy efektywności energetycznej oraz ograniczenia kosztów zakupu ciepła ponoszonych przez odbiorców, przewiduje się, że w 2022 r. samorządy otrzymają dodatkowe dochody z tytułu udziału w PIT w wysokości 13,673 mld zł.

Samorządy będą mogły dysponować otrzymanymi środkami już w 2022 r., co jest niezwykle istotne, biorąc pod uwagę obserwowany wzrost cen, który jest wynikiem oddziaływania wielu czynników nakładających się na siebie, w szczególności pandemii COVID-19 oraz inwazji zbrojnej Rosji na Ukrainę.

Projekt ustawy przewiduje:

  • wsparcie finansowe w realizacji zadań JST,
  • umożliwienie JST silniejszego włączenia się w zadania z zakresu poprawy efektywności energetycznej oraz ograniczenia kosztów zakupu ciepła ponoszonych przez odbiorców,
  • umożliwienie JST maksymalnego wykorzystania ich możliwości inwestycyjnych (zwiększenia poziomu rozwoju lokalnego) przy jednoczesnym – co jest bardzo istotne – zachowaniu ich bezpieczeństwa finansowego.

Tabela. Zestawienie najistotniejszych zmian

Rodzaj zmiany

Brzmienie po zmianie

Dodanie art. 70e i art. 70h

Uelastycznienie wykorzystania i wydłużenie okresu wydatkowania środków otrzymanych z budżetu państwa przez gminy w roku 2021 z przeznaczeniem na wsparcie finansowe inwestycji w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz w zakresie kanalizacji.

Dodanie art. 70i

Określa terminy i sposób zwrotu nienależnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, za lata poprzedzające rok budżetowy. JST dokonują zwrotu nienależnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja administracyjna zobowiązująca do zwrotu lub od dnia złożenia oświadczenia o uznaniu zasadności zwrotu całej nienależnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej. Natomiast w przypadku, gdy nienależnie otrzymana kwota przekracza wartość dochodów podatkowych określoną w art. 38 ust. 4 ww. ustawy, to jej zwrot może nastąpić w ratach rocznych.

Nowelizacja wskazuje, które dochody podatkowe stanowią podstawę do ustalenia, czy JST może dokonać zwrotu nienależnej kwoty w ratach. Podstawę będą stanowiły dochody podatkowe uwzględnione do wyliczenia części wyrównawczej subwencji ogólnej odpowiednio dla gmin, powiatów i województw na rok, w którym utraciło moc wstrzymanie wykonania decyzji.

Dodanie art. 70j

Wprowadza podstawę prawną przekazania w roku 2022 dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z PIT w łącznej wysokości 13,673 mld zł w celu wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji ich zadań, w tym szczególnie istotnych obecnie, zadań z zakresu poprawy efektywności energetycznej oraz ograniczenia kosztów zakupu ciepła ponoszonych przez odbiorców.

Dodatkowe dochody Minister Finansów przekaże do JST do końca 2022 r., przy czym możliwe jest przekazanie ich w ratach.

Dodanie art. 70k

Obligujące JST do przeznaczenia w latach 2022–2025 na wymienione zadania wydatków w kwocie nie mniejszej niż równowartość 15% kwoty otrzymanych w 2022 r. dodatkowych dochodów z tytułu PIT.

Dodanie art. 70m

Rozszerza katalog dochodów stanowiących podstawę do ustalenia na rok 2023 części wyrównawczej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego oraz wpłat do budżetu państwa. Dochody podatkowe odpowiednio gmin, powiatów i województw zostaną powiększone o dodatkowe dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, wynikającego z podziału, którym objęte są wszystkie jednostki.

Dodanie art. 70n

Wyłącza dodatkowe dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych uzyskane w roku 2022 z korekty dochodów, o której w art. 9c ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, co jest rozwiązaniem korzystnym dla JST.

Dodanie art. 70o

Dotyczy przekazywania informacji o sieci dróg publicznych przez ministra właściwego do spraw transportu wynika z zaistniałych problemów z terminowym przekazywaniem danych przez zarządców dróg samorządowych spowodowanych ograniczeniami w działaniu organów administracji związanych z pandemią Covid-19.

Dodanie art. 70p

Wprowadza w roku 2023 modyfikację sposobu obliczania części stałej składki rocznej płaconej przez gminy na rzecz związku metropolitalnego. Podstawą do ustalenia składki będzie dochód gminy z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, powiększony o wartość dodatkowego dochodu przypadającego gminie w roku 2022 z tytułu udziału we wpływach z PIT, o którym mowa w dodawany art. 70j ust. 2 i 3.

Zmiana art. 26 ust. 1 pkt 2

Stworzenie regulacji prawnych, umożliwiających dofinansowanie rzecznych przepraw promowych do czasu oddania do użytkowania mostu lub tunelu zastępującego dotychczasową rzeczną przeprawę promową.

Zmiana art. 28a ust. 7-10

Wyliczenia podziału premii aktywizującej i inwestycyjnej, stanowiących element części rozwojowej subwencji ogólnej. Ma na celu zwiększenie motywacji JST do utrzymywania wydatków majątkowych na stabilnym wysokim poziomie oraz uniknięcie wpływu jednorazowego skokowego wzrostu wydatków na poziom subwencji rozwojowej.

Zmiany w art. 36 w ust. 2, art. 37 w ust. 1b

Zmiany mają charakter doprecyzowujący. Wskazują kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę braną pod uwagę przy ustalaniu obowiązku zwrotu nienależnej kwoty subwencji, w przypadku, gdy w trakcie roku budżetowego nastąpiła zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Uchylenie art. 31 i art. 32

Dotyczyły one zwiększenia kwoty podstawowej części rozwojowej subwencji ogólnej na rok 2023, które zostanie zastąpione dodatkowym, wcześniej przekazanym dochodem z tytułu udziałów w PIT w 2022 r.

Zmiana art. 52 

Dotyczy związku metropolitalnego zapewni zgodność wysokości udziału związku w PIT z obowiązującymi w tym zakresie rozwiązaniami tej ustawy –eliminuje niespójność w przepisach

Zmiana reguł fiskalnych obowiązujących JST.

Przewiduje przedłużenie możliwości bilansowania części bieżącej budżetu JST na lata 2023-2025 wolnymi środkami, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Regulacje mają na celu uelastycznienie reguł fiskalnych obowiązujących JST w związku dążeniem do maksymalnego wykorzystania przez JST ich możliwości inwestycyjnych.

Dodatkowym zabezpieczeniem JST jest rozwiązanie, zgodnie z którym JST może przekroczyć indywidualny limit spłaty zobowiązań wyłącznie w przypadku, gdy taka sytuacji nie zagrozi realizacji zadań publicznych. Istotną rolę do odegrania przy wypełnianiu powyższego warunku, poza samymi samorządami, mają, poprzez swoją funkcję nadzorczą, regionalne izby obrachunkowe.

Zmiany doprecyzowujące w zakresie źródeł finansowania deficytu budżetu JST (art. 2) oraz wysokości udziału związku metropolitalnego w PIT (art. 3) stosuje się po raz pierwszy do opracowania projektu uchwał budżetowych na rok 2023 i uchwał budżetowych na rok 2023.

Źródło:

Projekt ustawy z 24 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw)

Nr 252 Kwiecień 2024

Nr 252 Kwiecień 2024
Dostępny w wersji elektronicznej