Jak liczyć kwotę wolną od potrąceń w 2023 roku dla niepełnoetatowca
Kwota wolna od potrąceń ulega obniżeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. W tym przypadku obliczenie kwoty wolnej musi poprzedzać ustalenie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę stosownie do wymiaru czasu pracy. Od tak uzyskanego wynagrodzenia należy odliczyć obciążenia składkowo-podatkowe oraz wpłaty dokonywane do PPK, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania, a otrzymany wynik pomnożyć przez odpowiednią do rodzaju potrącenia stawkę procentową. Sprawdź przykład liczbowy na 2023 rok.
W celu ochrony wynagrodzenia za pracę ustawodawca wytyczył granice, do których pracodawca może zmniejszać wynagrodzenie. Dokonując potrąceń z wynagrodzenia, należy zatem pozostawić pracownikowi do dyspozycji pewną kwotę, którą trzeba mu wypłacić. Pracownik zawsze otrzyma zatem przynajmniej kwotę wolną od potrąceń, której nie można naruszyć. Do wyjątków należy sytuacja, gdy są potrącane alimenty. Wówczas pracodawca nie stosuje kwoty wolnej od potrąceń, ale uwzględnia ograniczenie potrącenia do wysokości 3/5 wynagrodzenia. Potrącenia z wynagrodzenia mogą więc być dokonywane w następujących granicach:
- w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 3/5 wynagrodzenia,
- w razie egzekucji innych należności lub potrącenia zaliczek pieniężnych – do wysokości 1/2 wynagrodzenia.
Natomiast w sumie potrącenia nie mogą przekraczać:
- 1/2 wynagrodzenia – przy egzekwowaniu należności innych niż świadczenia alimentacyjne na mocy tytułów wykonawczych oraz zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
- 3/5 wynagrodzenia – przy egzekwowaniu świadczeń alimentacyjnych na mocy tytułów wykonawczych wraz z potrąceniami niealimentacyjnymi na podstawie tytułu wykonawczego i zaliczek pieniężnych.
Niezależnie od tych potrąceń kary pieniężne podlegają potrąceniom w granicach określonych w art. 108 kp. Oznacza to, że można je potrącić w wysokości jednodniowego wynagrodzenia za jedno przewinienie lub 1/10 części za więcej wykroczeń. Ograniczenie potrącenia do 3/5 wynagrodzenia nie dotyczy takich świadczeń, jak:
- nagroda z zakładowego funduszu nagród,
- dodatkowe wynagrodzenie roczne (trzynastka) i
- należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej
– pod warunkiem że dokonuje się potrąceń na zaspokojenie zaległego świadczenia alimentacyjnego. Te składniki wynagrodzenia podlegają wówczas egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości (art. 87 § 5 kp).
- w okresie od stycznia do czerwca 2023 roku - 1.370,24 zł (1.745 zł brutto, tj. 3.490 zł × 1/2), co wynika z poniższego wyliczenia:
Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
1. | Wynagrodzenie za pracę | 1.745,00 zł | |
2. | Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne | 1.745,00 zł | |
3. | Składka na ubezpieczenie emerytalne | Poz. 2 × 9,76% | 170,31 zł |
4. | Składka na ubezpieczenia rentowe | Poz. 2 × 1,5% | 26,18 zł |
5. | Składka na ubezpieczenie chorobowe | Poz. 2 × 2,45% | 42,75 zł |
6. | Razem składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez zatrudnionego | Poz. 3 + poz. 4 + poz. 5 | 239,24 zł |
7. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | Poz. 2 – poz. 6 | 1.505,76 zł |
8. | Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona | Poz. 7 × 9% | 135,52 zł |
9. | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
10. | Przychód do opodatkowania | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 9, gdzie otrzymany wynik zaokrągla się do pełnych złotych | 1.256,00 zł |
11. | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową | 300,00 zł | |
12. | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (poz. 12 × 12%) – poz. 11 | 0,00 zł |
13. | Zaliczka na podatek do odprowadzenia do urzędu skarbowego | Poz. 12 po zaokrągleniu do pełnych złotych | 0,00 zł |
14. | Kwota netto | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 13 | 1.370,24 zł |
Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
1. | Wynagrodzenie za pracę | 1.800,00 zł | |
2. | Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne | 1.800,00 zł | |
3. | Składka na ubezpieczenie emerytalne | Poz. 2 × 9,76% | 175,68 zł |
4. | Składka na ubezpieczenia rentowe | Poz. 2 × 1,5% | 27,00 zł |
5. | Składka na ubezpieczenie chorobowe | Poz. 2 × 2,45% | 44,10 zł |
6. | Razem składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez zatrudnionego | Poz. 3 + poz. 4 + poz. 5 | 246,78 zł |
7. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | Poz. 2 – poz. 6 | 1.553,22 zł |
8. | Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona | Poz. 7 × 9% | 139,79 zł |
9. | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
10. | Przychód do opodatkowania | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 9, gdzie otrzymany wynik zaokrągla się do pełnych złotych | 1.303,00 zł |
11. | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową | 300,00 zł | |
12. | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (poz. 12 × 12%) – poz. 11 | 0,00 zł |
13. | Zaliczka na podatek do odprowadzenia do urzędu skarbowego | Poz. 12 po zaokrągleniu do pełnych złotych | 0,00 zł |
14. | Kwota netto | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 13 | 1.413,43 zł |
- w okresie od stycznia do czerwca 2023 roku – 139,76 zł (1.510 zł – 1.370,24 zł),
- w okresie od lipca do grudnia 2023 roku – 96,57 zł (1.510 zł – 1.413,43 zł).