Zobacz, jak zmiany w Polskim Ładzie wpłyną na obciążenia podatkowe podatników będących osobami fizycznymi

Jeśli przedsiębiorca opłaca podatek na skali, to dochód do wysokości 85.528 zł opodatkowuje stawką 17%, zaś nadwyżkę już stawką 32%. Bez względu na to, którą formę opodatkowania PIT wybierze przedsiębiorca, to ma on odliczyć od podatku zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Natomiast do skorzystania ze wspólnego rozliczenia z dziećmi bądź z małżonkiem mają jedynie prawo przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych. Z tych preferencji podatkowych nie korzystają podatnicy opłacający ryczałt i opodatkowani podatkiem liniowym.

Najistotniejsze zmiany dla osób fizycznych będących przedsiębiorcami z punktu widzenia obciążeń publicznoprawnych to nowy sposób naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne, podniesienie kwoty obniżającej podatek w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, podniesienie wysokości dochodów opodatkowanych stawką 17% do 120.000 zł oraz likwidacja odliczenia od podatku dochodowego zapłaconej w ciągu roku składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W przypadku przedsiębiorcy opłacającego ryczałt od przychodów ewidencjonowanych podstawę naliczania składki zdrowotnej będzie stanowił miesięczny przychód pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne, o ile nie zostały one uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu. Podstawa naliczania składki zdrowotnej nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę, które w tym roku wynosi 2.800 zł. Wysokość składki będzie stanowił iloczyn podstawy naliczenia składki oraz 1/3 stawki ryczałtu.

Warto porównać na zestawieniach liczbowych, jak proponowane zmiany wpłyną na obciążenia podatkowe przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem.

Przykład 1.

Przedsiębiorca świadczący usługi księgowe – poza wolnym zawodem – jest opodatkowany ryczałtem i w ciągu roku uzyska przychód po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości 80.000 zł. Jeśli będzie regularnie opłacał składki zdrowotne w 2021 roku, to ich wysokość wyniesie 4.562,25 zł. Natomiast będzie miał prawo do odliczenia 3.928,60 zł. Ryczałt, jaki będzie musiał odprowadzić do urzędu skarbowego, wyniesie: (80.000 zł 15%) –3.928,60 zł, czyli 8.071 zł (12.000 zł – 3.928,60 zł). Jego łączne obciążenie z tytułu podatku oraz składki zdrowotnej wyniesie 12.633,65 zł.

Jeśli nowe zasady obowiązywałby już w tym roku, to księgowy odprowadzi składki zdrowotne w wysokości 4.000 zł (80.000 zł 5%), zaś podatek dochodowy w kwocie 12.000 zł. Jego łączne obciążenie wyniesie 16.000 zł.

Podsumowanie

Wynika z tego, że dla średnio zarabiających przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na poziomie 80.000 zł zapowiadane zmiany będą niekorzystne. Ich obciążenia zwiększą się prawie o 27%. W przypadku przychodów na poziomie 100.000 zł na starych zasadach obciążenia z tytułu PIT i składki zdrowotnej wyniosą 15.633,65 zł, zaś na nowych 20.000 zł. Tu już jest wzrost o prawie 28%.

W przypadku podatników, którzy osiągają przychody odpowiadające minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, ich łączne obciążenie z tytułu PIT oraz składki zdrowotnej wyniesie 5.673,65 zł. Zaś gdyby teraz obowiązywały projektowane zmiany – łączne obciążenie wynosiłoby 6.720 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe wyliczenia, widać, że im wyższe są przychody podatników z tytułu świadczenia – w naszym przykładzie – usług księgowych, to tym większe procentowo czekają ich obciążenia publicznoprawne.

Podstawę naliczania składki zdrowotnej w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych na skali stanowić będzie dochód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne, jeśli nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Stawka wynosić będzie 9%.

Przykład 2.

Zakładając, że przedsiębiorca osiągnie 80.000 zł dochodu, a składki na ubezpieczenia społeczne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów oraz w terminie zostaną opłacone należne składki zdrowotne, to podatek dochodowy do zapłaty wyniesie:

(80.000 zł 17%) – 525, 12 zł – 3.928,60 zł = 9.146 zł.

Kwota obniżająca podatek wynosi 525,12 zł, a składki na ubezpieczenie zdrowotne obniżające zobowiązanie podatkowe wynoszą 3.928,60 zł. Łączne obciążenia z tytułu PIT i składki zdrowotnej wyniosą 13.708,25 zł (9.146 zł + 4.562,25 zł). Jeśli obowiązywałyby już nowe zasady wyliczania podatku dochodowego, to podatek wyniesie: (80.000 zł 17%) – 5.100 zł) = 13.600 – 5.100 zł = 8.500 zł.

Kwota obniżająca podatek wynosi 5.100 zł, natomiast składka zdrowotna wyniesie 80.000 zł 9% = 7.200 zł. Łączne obciążenie z tytułu PIT i składki zdrowotnej wyniesie 15.700 zł.

W przypadku gdyby przedsiębiorca osiągał dochód na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę, to podatek dochodowy wyniesie (33.600 zł 17%) – 525,12 zł – 3.928,60 zł == 1.258 zł. Zaś łączne obciążenie z tytułu PIT oraz składki zdrowotnej wyniesie 5.820,25 zł (1.258 zł + 4.562,25 zł). Z kolei podatek wyliczony na nowych zasadach wniesie (33.600 zł 17%) – 5.100 zł = 612 zł, zaś składki zdrowotne 3.024 zł (33.600 zł 9%). Łączne obciążenie z tytułu PIT i składki zdrowotnej wyniesie 3.636 zł.

W przypadku dochodu osiąganego na poziomie 140.000 zł przy zastosowaniu przepisów obecnie obowiązujący podatek wyniesie 14.539,76 zł + ((140.000 zł – 85.528 zł) 32%) – 3.928,60 zł = 28.042 zł. Łączne obciążenia z tytułu PIT i składki zdrowotnej to 32.604,25 zł (28.042 zł +4.562,25 zł). Podatek wyliczony na nowych zasadach wyniesie 15.300 zł + (140.000 zł – 120.000 zł) 32% = 15.300 zł + 6.400 zł = 21.700 zł Natomiast składka zdrowotna 12.600 zł (140.000 zł 9%). Łączne obciążenia z tytułu PIT i składki zdrowotnej wyniosą 34.300 zł.

Wyliczenie składki zdrowotnej w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym będzie takie samo jak w przypadku podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, czyli podstawa naliczenia składki pomnożona przez stawkę 9%. Nie będzie maksymalnego ograniczenia wysokości stawki zdrowotnej.

Przykład 3.

Zakładając, że przedsiębiorca opodatkowany stawką PIT 19% osiągnie 80.000 zł dochodu, a składki na ubezpieczenie społeczne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów oraz w terminie zostaną opłacone należy składki zdrowotne, to podatek dochodowy do zapłaty wyniesie: 80.000 zł 19% – 3.928,60 zł = 11.271 zł. Łączne obciążenie z tytułu PIT oraz składki zdrowotnej wyniesie 15.833,25 zł (11.271 zł +4.562,25 zł).

Jeśli teraz przedsiębiorca opodatkowany podatkiem liniowym zastosowałby projektowane rozwiązanie, to jego podatek dochodowy wyniósłby 15.200 zł, zaś składka zdrowotna 7.200 zł. Łącznie dałoby to kwotę 22.400 zł. W sytuacji gdy przedsiębiorca rozliczający się podatkiem liniowym osiągnie roczny dochód w wysokości 33.600 zł, to jego podatek do zapłaty wyniesie 2.455 zł ((33.600 zł 19%) – 3.928,60 zł). Łączne obciążenie z tytułu PIT i składki zdrowotnej zaś to 7.017,25 zł. Przy zastosowaniu projektowanych zasad rozliczania podatek do zapłaty wyniesie 6.384 zł, a składka zdrowotna 3.024 zł. Razem da to obciążenie w wysokości 9.408 zł.

Jeśli natomiast przedsiębiorca osiągnie dochody w wysokości 140.000 zł, to w obecnym stanie prawnym odprowadzi podatek dochodowy w wysokości 22.671 zł [(140.000 zł 19%] – 3.928,60 zł). Zaś łączne zobowiązanie z PIT i z tytułu składki zdrowotnej wyniesie 27.233,25 zł (22.671 zł + 4.562,25 zł). Jeśli zaś podatek miałby zostać wyliczony według nowych zasad, to wyniesie on 26.600 zł, zaś składka zdrowotna 12.600 zł. Łączne obciążenie wyniesie 39.200 zł.

Poniżej znajduje się tabela porównawcza pokazująca, ile przedsiębiorca będzie musiał zapłacić w przyszłym roku z tytułu podatku dochodowego oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Analiza dotyczy trzech form opodatkowania, a także wysokości prognozowanego przychodu (dochodu). Z tabeli wynika, że najbardziej opłacalną formą opodatkowania przy najniższych dochodach są zasady ogólne. Natomiast im wyższe są przychody (dochody), to bardziej opłacalny staje się ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Wynika to z faktu, że stawka składki zdrowotnej wynosi w tym przypadku jedynie 5% (15% 1/3), a nie 9%, jak w przypadku zasad ogólnych i podatku liniowego. Ryczałt przy dużych przychodach będzie miał sens, jeśli podatnik nie będzie ponosił wysokich kosztów uzyskania przychodów. Gdyby w przyszłym roku zamierzał bowiem robić duże inwestycje, wówczas ryczałt nie byłby wskazany. Lepsze byłyby zasady ogólne bądź podatek liniowy. Ta ostatnia forma opodatkowania sprawdzi się, gdy podatnik ponosi duże koszty uzyskania przychodów, a także osiąga przychody pozwalające mu uzyskać dochód w granicach 200.000 zł.

Poniższa tabela obrazuje – jak projektowane zmiany wpłyną na obciążenia finansowe osób zajmujących się prowadzeniem księgowości w przyszłym roku w porównaniu do tego roku, o ile oczywiście zmiany wejdą w życie.

W tabeli wyraźnie widać, że jedynie w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych, którzy osiągają niskie dochody przyszłoroczne, zmiany są korzystne. Wynika to z faktu podwyższenia kwoty obniżającej podatek do poziomu 5.100 zł.

Natomiast w pozostałych przypadkach dojdzie do zwiększenia obciążeń publicznoprawnych. Z pewnością zwiększą się wpływy do Narodowego Funduszu Zdrowia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne płaconych przez księgowych.

Tabela zamieszona poniżej przedstawia wzory, według których wylicza się podatek dochodowy oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne. W oparciu o nie oraz prognozowany poziom przychodów, kosztów uzyskania przychodów oraz dochodów w przyszłym roku można samodzielnie sobie wyliczyć, w jakiej przewidywanej wysokości zapłaci się podatek dochodowy oraz składkę zdrowotną przy zastosowaniu każdej z tych form. Dzięki tym wyliczeniom będzie można wybrać najbardziej korzystną formę opodatkowania.